Boeren belonen voor akkervogels: logische volgende stap in énkel breder verhaal

Natuurorganisatie Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei lanceert een mooi initiatief: landbouwers die akkervogels helpen, krijgen een financiële vergoeding. Door maïsstoppels langer te laten staan of graanranden niet te oogsten, krijgen soorten zoals geelgors en kievit meer voedsel, dekking en broedgelegenheid.

Bij Jagersliga juichen we zulke maatregelen toe! Tegelijk willen we één belangrijk element toevoegen aan het verhaal: ook jagers spelen vandaag al een concrete rol in het beschermen van akkervogels en hun leefgebied.

Wat houdt het project in?

De natuurorganisatie wil samen met landbouwers werk maken van betere leefomstandigheden voor akkervogels.

Landbouwers die percelen onbewerkt laten staan, na de oogst tijdens de winter, ontvangen 2.000 euro per hectare.

Maïsstoppel laten liggen

Boeren wordt gevraagd om de maïsstoppel een half jaar of een volledig jaar onbewerkt te laten.

Normaal wordt die stoppel snel ondergeploegd als grondverbeteraar, maar wie wacht,

krijgt een vergoeding van 750 tot 1.500 euro per hectare.

Graanrand niet oogsten

Landbouwers die een graanrand inzaaien en die niet oogsten, maar onbewerkt laten staan tijdens de winter, ontvangen eveneens 2.000 euro per hectare.

Zo’n graanrand levert in herfst en winter voedsel aan akkervogels, in het bijzonder aan geelgorzen.

De velden moeten in of nabij de beheergebieden voor akkervogels liggen, zodat de inspanningen ook echt terechtkomen waar de nood het hoogst is.

Het idee daarachter is helder:

• In de winter bieden stoppels en graanranden voedsel en dekking,

• In de lente vormen ze een geschikte broedplek,

• De bodem krijgt rust,

• En ook natuurlijke plaagbestrijders zoals de loopkever profiteren.

Een win-win dus, op papier.

Waar staan jagers in dit verhaal?

Voor akkervogels draait het niet alleen om één graanrand of één perceel stoppel, maar om een mozaïek van kleine ingrepen in het landschap.

Wat in dit soort nieuwsberichten vaak ontbreekt, is de rol van de jagerij. Terwijl uitgerekend jagers:

• Het hele jaar door in het veld zijn en veranderingen in het landschap opmerken

• Populaties monitoren en melden welke soorten het moeilijk hebben

• Mee instaan voor biotoopverbetering (hagen, kleine landschapselementen, wildakkers…)

• In overleg met boeren en wildbeheereenheden nadenken over praktische maatregelen op perceelsniveau

Voor akkervogels draait het niet alleen om één graanrand of één perceel stoppel, maar om een mozaïek van kleine ingrepen in het landschap. Jagers kennen die percelen, weten waar wild en vogels zich ophouden, waar predatieproblemen zijn, waar verstoring optreedt en waar rustgebieden werken.

Jagers, boeren en natuurorganisaties: natuurlijke bondgenoten

Het project van Regionaal Landschap toont nogmaals dat de sleutel bij samenwerking ligt:

• Boeren beslissen wat er op hun percelen gebeurt.

• Natuurorganisaties bieden begeleiding en financieel duwtje in de rug.

• Jagers brengen hun kennis uit de praktijk binnen: waar zitten de akkervogels, waar loont een graanrand, waar is rust cruciaal?

In heel Vlaanderen bestaan er al talloze voorbeelden waar jagers mee investeren in akkervogelbeheer:

denk aan zaadmengsels voor wintervoeding, het onderhoud van kleine landschapselementen, tellingen, en afspraken over rustzones tijdens de broedperiode.

Dat verdwijnt te vaak uit beeld wanneer er over natuur en landbouw wordt geschreven. Terwijl net die samenwerking op het terrein ervoor zorgt dat zulke projecten niet alleen op papier mooi zijn, maar ook écht werken.

Praktijkkennis uit de jacht: meer dan "schieten"

Jacht anno 2025 is ruimschoots meer dan alleen afschot. Ze omvat:

1. Monitoring: jagers volgen populaties van grofwild én kleinwild, waaronder soorten die in het landbouwgebied onder druk staan;

2. Beheer: afgestemde jachtplannen en beheermaatregelen in functie van balans tussen wild, landbouw en natuur;

3. Biotoopzorg: belangstelling voor structuurrijke randen, dekking, zaadbronnen en rustplekken – exact wat akkervogels nodig hebben.

De blik van iemand die winter na winter in de modder staat, die bij zonsopgang akkervogels hoort en ziet, is van onschatbare waarde. Dat perspectief mag in het publieke debat niet ontbreken.

Jagersliga: mee aan tafel, mee op het veld

Jagersliga wil pleiten voor projecten waar jagers van meet af aan worden betrokken. Als er vergoedingen worden uitgetekend, beheerplannen worden geschreven of beheergebieden worden afgebakend, is het logisch dat ook de jagerij mee rond tafel zit.

Want:

• Jagers kennen het terrein door en door

• Jagers willen mee investeren in leefgebieden voor akkervogels

• Jagers zien dagelijks de effecten van maatregelen, positief én negatief

Het initiatief van Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is een stap in de goede richting. Laten we die stap uitbreiden tot een breed partnerschap tussen boeren, natuurorganisaties én jagers, zodat akkervogels niet alleen op papier beschermd worden, maar ook in het veld opnieuw ruimte, voedsel en rust vinden.

Eric Franckx