Weidelijkheid

Weidelijkheid is een begrip waar ik als jonge jager nogal over gestruikeld ben. Dat ik dolgraag ‘weidelijk jager’ wilde zijn, was van in het begin duidelijk; wat het precies betekende was precies iets moeilijker te achterhalen. Eigenlijk was ik een lange tijd op zoek naar de tien geboden van de jacht. Ik dacht ze ergens te vinden, uitgehakt in steen of sierlijk neergepend in een of ander ‘heilig boek’. Natuurlijk was dat een naïeve gedachte. Na een tijdje werd het me duidelijk dat weidelijkheid geen vaststaand, helder omschreven begrip is. Maar wat is het dan wel?

Zoals meestal bij ethiek is weidelijkheid veranderlijk. De tijd waarin je leeft, de cultuur waarin je opgroeit en de plaats op onze aardkloot waar je je op dat moment bevindt, bepalen in grote mate wat we beschouwen als betamelijk gedrag. Een aantal gedragsregels is echter diepgeworteld en behoorlijk universeel. Jagen begint altijd met veiligheid. We lopen immers met een wapen door het veld. Een weidelijk jager zorgt ervoor dat het wapen in orde is en dat hij of zij ‘geroutineerd’ is om het correct te gebruiken. We houden te allen tijde rekening met de veilige hoek en een correcte kogelvang.

Als weidelijk jager nemen we nooit meer wild dan de populatie kan dragen. Om te bepalen wat een populatie kan ‘dragen’ brengen we daarom een behoorlijk aantal uren in het veld door zodat we zicht krijgen op het aanwezige wild. Daar komt ook de noodzaak aan goed beheer van het biotoop vandaan, eventueel aangevuld met een correct predatorenbeheer.

Jagers hebben impact op een bestaand ecosysteem. Het leven dat we nemen, was even voordien nog een actief onderdeel van dit complexe systeem. Het wild dat we ‘oogsten’, moeten we correct ‘aanspreken’ alvorens we een dodelijk schot lossen. Dit vergt oefening en kennis van ons wild. Iets minder vanzelfsprekend voor een jager, is het onderhouden van wapens en schietvaardigheid. Alleen zo kan je de kans op een dodelijk schot maximaliseren.

Ook na de jacht beïnvloedt ‘weidelijkheid’ nog het gedrag van de jager. De jager toont eerbied voor het geschoten wild. Het presenteren van een mooi tableau, het toedienen van een laatste beet, het eren met een jachtsignaal geblazen op de jachthoorn, zijn de laatste tekenen van respect aan het geoogste wild.

Het respect dat jagers aan de dag leggen voor het wild, horen ze ook te tonen voor hun jachtvrienden. Men laat het wild aan de collega als die een beter schot kan plaatsen. Men toont het beoogde respect voor bijzondere veldwachters, trackers, hondenmensen en elkeen die bijdraagt aan een geslaagde jachtdag.

Een weidelijk jager hoort de wetgeving omtrent de jacht te kennen en ernaar te handelen. Een weidelijk jager respecteert jachtplannen, afschotquota en houdt zich aan de jachttijden.

Ook in het dagelijkse leven draagt de weidelijke jager bij aan de jacht door zoveel mogelijk een ambassadeur te zijn. Tijdens pittige discussies het hoofd koel houden en rustig weerwoord bieden, valt niet altijd mee. Maar alleen kalmte kan ons redden en siert ons. Het is belangrijk om jacht uit te leggen …

Er zijn ook zaken die zo vanzelfsprekend zijn, dat ze nooit worden uitgesproken, maar voor mij zijn dat de moeilijkste. Een haas in z’n pot, een gedrukte fazant of patrijs of een duif op een tak in een boom. Het meest zekere schot vinden we ongepast. We geven aan dat we sportief zijn en het wild een kans geven. We laten ons kleinwild in elk geval altijd lopen of vliegen alvorens onze vinger te krommen. Is het sportief omdat we het wild een kans willen geven, of is het om de sport van het ‘ultieme’ schot dat we ze eerst vol gas laten vertrekken?

Wat me steeds meer begint te dagen, is dat het een fluïde begrip is. Persoonlijk zou ik zeggen: ‘Doe wel en zie niet om ...’

Thomas Linssen