Jagers worden terecht op hun wettelijke verplichtingen gewezen. De wet is geldig voor iedereen en in een rechtstaat is dit de enige houvast om duidelijkheid te scheppen. Jagersliga stelt zich wel terecht de vraag of andere spelers binnen het vakgebied ‘natuur’ ook zo onder de loep worden genomen?
De Vlaamse Vogel Opvang Centra (VOC) zijn verplicht om jaarlijks voor 31 maart een compleet overzicht van de cijfers van het afgelopen jaar aan het Agentschap Natuur en Bos (ANB) af te leveren. Jagersliga vroeg deze cijfers in het kader van openbaarheid van bestuur op.
Een eerste vaststelling die de Liga doet, is dat ondanks de wettelijke verplichting, verschillende VOC’s onvolledige cijfers doorgeven. Of dit ligt aan een gebrek aan kennis, een gebrek aan transparantie of aan laksheid, dat is niet duidelijk. In elk geval rekent Jagersliga er op dat de VOC’s hun data zoals de wet het voorschrijft, in het vervolg wel correct zullen doorgeven.
Jagersliga was ook uitermate benieuwd naar de cijfers van wilde dieren die rechtstreeks of onrechtstreeks te maken hebben met het beheer en de bestrijding die jagers uitvoeren. De analyse van de beschikbare cijfers resulteert alvast in enkele bizarre vaststellingen.
Reeën
De meeste reeën die door de VOC’s opgevangen worden, zijn verkeersslachtoffers. Bijna 60% overleeft het transport naar of het verblijf in een VOC niet. We twijfelen uiteraard niet aan de goede bedoelingen van de VOC-vrijwilligers. Zij doen ongetwijfeld hun uiterste best om het dierenleed tot een minimum te beperken, maar dergelijke cijfers stemmen tot nadenken.
Wat wel erg opvalt en vreemd is, is dat vanaf 2018 de cijfers van reeën die sterven of geëuthanaseerd worden, enorm stijgt in de provincies Limburg, Vlaams-Brabant en Antwerpen. Jagersliga vraagt daarnaast ook meer duidelijkheid wat we kunnen verstaan onder ‘plaatsing’.
Wat betreft het terug vrijlaten van opgevangen dieren is de wet hier heel duidelijk in: dieren moeten vrijgelaten worden op exact dezelfde locatie als waar ze zijn opgehaald. Hier wordt geen enkele controle op uitgevoerd. Jagersliga heeft meer dan voldoende aanwijzingen dat VOC’s hier een loopje nemen met de wet en vraagt de overheid dan ook met aandrang om doorgedreven controle’s uit te voeren en VOC’s ook te verplichten om via foto’s met tijdstip en gps-bepaling, aan te tonen waar zij dieren vrijlaten.
Kraaien, kauwen en eksters
Jagers besteden heel wat tijd en energie aan de bestrijding van kraai, kauw en ekster omwille van de hoge druk die deze vogels leggen bij heel wat kleine vogelsoorten en andere kleine dieren. De overheid geeft de mogelijkheden om deze soorten het jaar rond te bestrijden net omwille van de schade die zij onder andere aan de natuur aanrichten. 60% van de binnengebrachte kraaien en eksters worden terug vrijgelaten. Om het probleem duidelijk te schetsen: over een periode van 5 jaar werden 6905 kraaien, kauwen en eksters binnengebracht. 4271 werden terug in de natuur gebracht (iets meer dan 60%). In Oost-Vlaanderen stijgt dit cijfer naar bijna 70%. Bij andere wildsoorten zijn het voornamelijk jonge dieren die opgevangen worden en daarvan gaat slechts 40% terug de natuur in.
Invasieve exoten
Bij de invasieve exoten wordt pas echt duidelijk dat VOC’s hun boekje te buiten gaan en illegale handelingen stellen. Ook hier is de wetgeving heel duidelijk: invasieve exoten dienen ten allen tijde en met alle mogelijke middelen bestreden te worden wegens de grote bedreiging voor onze inheemse fauna en flora. Ze hebben dus een heel negatieve impact op de natuur.
Deze soorten mag je niet in je bezit hebben, maar gewonde of verzwakte invasieve exoten worden door de VOC’s toch opgevangen. 15% wordt nadien geplaatst en nog eens 15% wordt zelfs vrijgelaten in de natuur. Hoe kan het dat VOC’s zomaar de wet naast zich neer kunnen leggen en dergelijke zware inbreuken begaan tegen niet alleen de wet, maar ook tegen onze natuur? Tenzij de VOC’s andere toelatingen op zak zouden hebben, is dit volstrekt illegaal en ontoelaatbaar.
Roofvogels
Wat opvalt op sociale media bij het vrijlaten van roofvogels, is dat VOC’s heel graag tv-ploegen en journalisten uitnodigen waardoor dieren onnodig veel stress krijgen. Waarom dekt men bijvoorbeeld gewoon de ogen niet af om de stress bij de dieren te verminderen? Jagersliga roept de VOC’s dan ook op om samen te werken met roofvogeljagers.
Conclusie
Jagersliga vraagt aan de overheid dat zij correct handelen en informeren. Dat zij alle gebruikers (en niet enkel jagers) van het buitengebied grondig controleren. Het overduidelijke bewijs is door Jagersliga geleverd dat meer controle en een dringende audit van de opvangcentra een must is, wetende dat zij gesubsidieerd worden met belastingsgeld. Jagersliga blijft dit dossier uiteraard verder opvolgen.
Wij twijfelen niet aan de oprechtheid van de vele vrijwilligers binnen de centra, maar stellen ons vooral veel vragen bij de besturen van deze VOC's. Jagersliga doet dan ook een oproep aan alle VOC’s om correct en transparant met de cijfers om te gaan en de wettelijke verplichtingen strikt te volgen. Daarnaast vragen zij dat VOC’s samenwerken met bv. valkeniers voor wat betreft de roofvogels. Dit kan alleen maar het welzijn verbeteren van dieren die de VOC’s terug in de natuur vrijlaten.
De volledige analyse kan u hier vinden. De ontvangen data zijn dermate inconsistent dat het team van Jagersliga ettelijke uren gespendeerd heeft alleen al om de data ‘clean’ te zetten voor detailanalyse. Het excel-bestand kan u hier via wetransfer downloaden.
Om zoveel mogelijk mensen van deze wantoestanden op de hoogte te brengen, vragen wij jullie om dit bericht ook te delen op jullie sociale mediakanalen. Alvast dank!